پناه بردن به خدا
٭ عبارت « أَعُوذُ » به معنی « پناه میبرم » هفت بار در قرآن تکرار شده که در همه موارد پناه بردن به خدا مد نظر بوده است :
● قول موسی در جواب قومش هنگامی که فرمان خدا را به آنها ابلاغ کرد که گاوی را ذبح کنند و قومش گفتند آیا ما را مسخره میکنی : « پناه مى برم به خدا که از جاهلان باشم »
● گفتار نوح پس از رد درخواست آمرزش پسرش از سوی خداوند : « پروردگارا من به تو پناه مى برم که از تو چیزى بخواهم که بدان علم ندارم »
● قول مریم هنگامیکه جبرئیل بصورت انسانی بر او ظاهر شد : « از تو به خداى رحمان پناه مى برم »
● سفارش خداوند به پیامبر : « بگو پروردگارا از وسوسه هاى شیطانها به تو پناه مى برم »
● سفارش خداوند به پیامبر : « و پروردگارا به تو پناه مى برم از اینکه (شیاطین) به پیش من حاضر شوند »
● سفارش خداوند به پیامبر : « بگو پناه مى برم به پروردگار سپیده دم »
● سفارش خداوند به پیامبر : « بگو پناه مى برم به پروردگار مردم »
٭ در چهار مورد خداوند با عبارت « فَاسْتَعِذْ » به پیامبر امر کرده که به او پناه ببرد :
● « و اگر از شیطان وسوسه اى به تو رسد به خدا پناه ببر زیرا که او شنواى داناست »
● « پس چون قرآن مى خوانى از شیطان مطرود به خدا پناه بر »
● در حقیقت آنان که در باره نشانه هاى خدا بى آنکه حجتى برایشان آمده باشد به مجادله بر مى خیزند در دلهایشان جز بزرگنمایى نیست آنان به آن نخواهند رسید پس به خدا پناه جوى زیرا او خود شنواى بیناست
● و اگر وسوسه ای از شیطان به تو رسید ، پس به خدا پناه ببر که او خود شنوای داناست.
٭ دو مورد عبارت « عُذْتُ » به معنی « پناه بردم یا پناه برده ام یا پناه میبرم» آمده که هر دو مورد از قول موسی در مواجه شدن با فرعونیان است :
● و موسى گفت من از هر متکبرى که به روز حساب عقیده ندارد به پروردگار خود و پروردگار شما پناه برده ام
● و من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه مى برم از اینکه مرا سنگباران کنید
٭ عبارت « مَعَاذَ » به معنی «پناه بردن» دو بار در قران آمده که هر دو بار از قول حضرت یوسف میباشد یکی در مواجه با در خواست ذلیخا و بار دوم هنگامیکه برادرانش به او گفتند که یکی از آنها را به جای بنیامین نزد خود نگه دارد :
● « و آن که وى در خانه اش بود خواست از او کام گیرد و درها را چفت کرد و گفت بیا که از آن توام گفت پناه بر خدا او آقاى من است به من جاى نیکو داده است قطعا ستمکاران رستگار نمى شوند »
● « گفت پناه به خدا که جز آن کس را که کالاى خود را نزد وى یافته ایم بازداشت کنیم زیرا در آن صورت قطعا ستمکار خواهیم بود »
٭ عبارت « أُعِیذُ » به معنی « پناه دادم یا در پناه قرار دادم » یکبار در قرآن از قول مادر مریم پس از بدنیا آمدنش نقل شده است:
● « و من نامش را مریم نهادم و او و فرزندانش را از شیطان رانده شده به تو پناه مى دهم »
٭ در یک مورد پناه بردن انسان به جن با عبارت « یَعُوذُونَ » آمده است که این پناه بردن نتیجه ای جز افزایش گمراهی و طغیان برای انسان به همراه ندارد:
● « و مردانى از آدمیان به مردانى از جن پناه مى بردند و بر سرکشى آنها مى افزودند »
أَعُوذُ :
(بقرة-67) وَإِذْ قَالَ مُوسَی لِقَوْمِهِ إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تَذْبَحُواْ بَقَرَةً قَالُواْ أَتَتَّخِذُنَا هُزُواً قَالَ أَعُوذُ بِاللّهِ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْجَاهِلِینَ
و هنگامى که موسى به قوم خود گفت خدا به شما فرمان مىدهد که ماده گاوى را سر ببرید گفتند آیا ما را به ریشخند مىگیرى گفت پناه مى برم به خدا که از جاهلان باشم
(هود-47) قَالَ رَبِّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ أَنْ أَسْأَلَکَ مَا لَیْسَ لِی بِهِ عِلْمٌ وَإِلاَّ تَغْفِرْ لِی وَتَرْحَمْنِی أَکُن مِّنَ الْخَاسِرِینَ
گفت پروردگارا من به تو پناه مى برم که از تو چیزى بخواهم که بدان علم ندارم و اگر مرا نیامرزى و به من رحم نکنى از زیانکاران باشم
(مریم-18) قَالَتْ إِنِّی أَعُوذُ بِالرَّحْمَن مِنکَ إِن کُنتَ تَقِیًّا
[مریم] گفت اگر پرهیزگارى من از تو به خداى رحمان پناه مى برم
(مؤمنون-97) وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّیَاطِینِ
و بگو پروردگارا از وسوسه هاى شیطانها به تو پناه مى برم
(مؤمنون-98) وَ أَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَن یَحْضُرُونِ
و پروردگارا از اینکه [آنها] به پیش من حاضر شوند به تو پناه مى برم
(فلق-1) قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ
بگو پناه مى برم به پروردگار سپیده دم
(ناس-1) قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ
بگو پناه مى برم به پروردگار مردم
فَاسْتَعِذْ :
(اعراف-200) وَإِمَّا یَنزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ إِنَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ
و اگر از شیطان وسوسه اى به تو رسد به خدا پناه ببر زیرا که او شنواى داناست
(نحل-98) فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ
پس چون قرآن مى خوانى از شیطان مطرود به خدا پناه بر
(غافر-56) إِنَّ الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ بِغَیْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِن فِی صُدُورِهِمْ إِلَّا کِبْرٌ مَّا هُم بِبَالِغِیهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ
در حقیقت آنان که در باره نشانه هاى خدا بىآنکه حجتى برایشان آمده باشد به مجادله برمى خیزند در دلهایشان جز بزرگنمایى نیست [و] آنان به آن [بزرگى که آرزویش را دارند] نخواهند رسید پس به خدا پناه جوى زیرا او خود شنواى بیناست
(فصلت-36) وَإِمَّا یَنزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ
و اگر از شیطان وسوسه اى به تو رسد به خدا پناه ببر زیرا که او شنواى داناست
عُذْتُ :
(غافر-27) وَقَالَ مُوسَی إِنِّی عُذْتُ بِرَبِّی وَرَبِّکُم مِّن کُلِّ مُتَکَبِّرٍ لَّا یُؤْمِنُ بِیَوْمِ الْحِسَابِ
و موسى گفت من از هر متکبرى که به روز حساب عقیده ندارد به پروردگار خود و پروردگار شما پناه برده ام
(دخان-20) وَإِنِّی عُذْتُ بِرَبِّی وَرَبِّکُمْ أَن تَرْجُمُونِ
و من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه مى برم از اینکه مرا سنگباران کنید
مَعَاذَ :
(یوسف-23) وَرَاوَدَتْهُ الَّتِی هُوَ فِی بَیْتِهَا عَن نَّفْسِهِ وَغَلَّقَتِ الأَبْوَابَ وَقَالَتْ هَیْتَ لَکَ قَالَ مَعَاذَ اللّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوَایَ إِنَّهُ لاَ یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
و آن [بانو] که وى در خانه اش بود خواست از او کام گیرد و درها را [پیاپى] چفت کرد و گفت بیا که از آن توام [یوسف] گفت پناه بر خدا او آقاى من است به من جاى نیکو داده است قطعا ستمکاران رستگار نمى شوند
(یوسف-79) قَالَ مَعَاذَ اللّهِ أَن نَّأْخُذَ إِلاَّ مَن وَجَدْنَا مَتَاعَنَا عِندَهُ إِنَّـآ إِذًا لَّظَالِمُونَ
گفت پناه به خدا که جز آن کس را که کالاى خود را نزد وى یافته ایم بازداشت کنیم زیرا در آن صورت قطعا ستمکار خواهیم بود
أُعِیذُ :
(آل عمران-36) فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّی وَضَعْتُهَا أُنثَی وَاللّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَیْسَ الذَّکَرُ کَالأُنثَی وَإِنِّی سَمَّیْتُهَا مَرْیَمَ وِإِنِّی أُعِیذُهَا بِکَ وَذُرِّیَّتَهَا مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ
پس چون فرزندش را بزاد گفت پروردگارا من دختر زاده ام و خدا به آنچه او زایید داناتر بود و پسر چون دختر نیست و من نامش را مریم نهادم و او و فرزندانش را از شیطان رانده شده به تو پناه مى دهم
یَعُوذُونَ :
(جن-6) وَأَنَّهُ کَانَ رِجَالٌ مِّنَ الْإِنسِ یَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِّنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا
و مردانى از آدمیان به مردانى از جن پناه مى بردند و بر سرکشى آنها مى افزودند
