فال در قرآن
در قرآن کلمه « طَائِر» به معنی فال
(سرنوشت خوب یا بد- میمنت
یا شومی) و فعل « یَطَّیَّرُواْ - طَّیَّرْنَا - تَطَیَّرْنَا » به معنی به فال بد گرفتن یا نحس و شوم دانستن آمده است.
کلمه طائر در اصل به معنی پرنده است و در قرآن این کلمه یکبار به
معنی پرنده و 4 بار به معنی فال استفاده شده است.
عرب هر حیوانی اعم از پرنده
، آهو و یا غیر آنرا که در حال حرکت دیده می شد
طائر می نامیدند.
عرب به
مرغان فال می زدند و چون به سفر می رفتند و در راه به آن بر
می خوردند اگر از طرف چپ ایشان به طرف راستشان پرواز می کرد
آن را به فال نیک می گرفتند و اگر از طرف
راست ایشان به سوی چپ شان می پرید آن را شوم دانسته و به فال بد می گرفتند و به همین جهت فال بد را « تَطَیَّر» نامیدند.
در قرآن در سه آیه به این نکته اشاره شده که دشمنان پیامبران ، آنها
را به فال بد میگرفتند و آنها را بدشگون می پنداشتند یا آنها را منشا حوادث بد می
دانستند .
قرآن با عبارات : « إِنَّمَا طَائِرُهُمْ عِندَ اللّهُ » و « قَالَ طَائِرُکُمْ عِندَ
اللَّهِ » به معنی « سرنوشت خوب یا بد (فال) پیش خداست » و همچنین عبارت : « قَالُوا طَائِرُکُمْ
مَعَکُمْ » به معنی « سرنوشت خوب یا بدتان (فالتان) با شماست » به این رفتار آنها پاسخ داده است.
همچنین در یک آیه : « وَکُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ فِی عُنُقِهِ » به معنی « سرنوشت (فال) هر انسانی را به گردن او بسته ایم » به این حقیقت اشاره کرده که سرنوشت خوب یا بد انسان به خود انسان بستگی دارد و در گرو اعمال و
شخصیت او ست و با هر تغییری در شخصیت و عمل انسان سرنوشتش نیز تغییر میکند . درست مانند پرنده ای که
بندی در پایش بسته اند و بند در دست صاحب آن است که گاهی از راست به چپ پرواز
میکند و گاهی بالعکس.
به علاوه عبارت « سرنوشت خوب
یا بد (فال) پیش خداست » به این نکته
اشاره دارد که اولا خداوند با شناختی که از انسان دارد میتواند سرنوشت انسان را پیش
بینی کند و به آن علم دارد و ثانیا بر اساس حکمت می تواند سرنوشت انسان را تغیر
دهد که البته این امر هم نیز به اعمال و نیات خود انسان بستگی دارد.