لَا یَسْتَوِی
یکی از عباراتی که در قرآن جلب توجه میکند فعل « یَسْتَوِی » یا مشتقات آن است . این عبارت به معنی یکسان و برابر بودن است که البته در قرآن عموما بصورت نفی و یا سئوالی به معنی « یکسان و مساوی نیستند » مورد استفاده قرار گرفته و بیشتر به جهت مثال زدن بکار برده شده است :
● مجاهدین با کسانیکه خانه نشینند یکسان نیستند
● پلید و پاک یکسان نیست
● نابینا و بینا یکسان نیستند
● گنک و شنوا یکسان نیستند
● دریای شور و شیرین یکسان نیست
● فردی که لال و سربار دیگران است با کسیکه به عدل فرمان میدهد و در راه درست است یکسان نیست
● زندگان با مردگان برابر نیستند
● کسانیکه میدانند با کسانیکه نمی دانند یکسان نیستند
● مردی که چند ارباب دارد با فردی که تنها از یک نفر فرمان میبرد یکسان نیست
● کسیکه عمل صالح انجام میدهد با بدکار برابر نیست
● کسیانیکه قبل از فتح و پیروزی انفاق و جهاد کرده با کسانیکه بعد از آن انفاق و جهاد کردند برابر نیستند
● دوزخیان با بهشتیان یکسان نیستند
● ظلمات و نور برابر نیست
● نیکی با بدی یکسان نیست
آیاتی که این عبارت در آنها بکار برده شده در واقع به حدود بالایی و پایینی برخی پدیده ها اشاره میکند که درک آنها برای همه آسان است و در نتیجه میتوان از این موارد به عنوان اصول و بدیهیات برای اثبات سایر امور که بین این دو حد قرار میگیرند استفاده کرد.
این آیات در واقع ردی است بر نظریه برخی افراد که همه امور از جمله خوبی و بدی را نسبی میدانند . چرا که برای انسان با فیزیک خاص خودش به طور قطع و یقین نور از ظلمت و بینایی از کور بودن بهتر است .
در واقع این نوع مقایسه یک روش بسیار مفید ، کاربردی و آسان ، برای بیدار کردن و رشد اندیشه در انسان است تا فرد بتواند با تکیه بر امور بدیهی و استفاده از آنها به عنوان اصول ، میزان دوری یا نزدیکی سایر امور به یکی از این حدود بالایی یا پایینی را تعیین کند .
