قران العظیم

یکی ازعباراتی که در قران بایستی مورد توجه قرار گیرد عبارت « اللّهَ یُحِبُّ » یعنی « خدا دوست دارد » می باشد  چرا که در عالم هستی ارزشی بالاتر از دوست داشتن خداوند وجود ندارد . با جستجو عبارت فوق در آیات قرآن ، به موارد ذیل می رسیم :

•  إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ - وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ : خدا نیکوکاران ( یعنی کسانیکه اهل احسان و نیکی به دیگران هستند یا کسانیکه کارها را به نحو نیکو و احسن انجام میدهند ) را دوست دارد (مجموعا 5  مرتبه ) 

•  إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَّقِینَ : خدا پرهیزکاران را دوست دارد ( 3 مرتبه)

•  إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ  : خدا عمل کنندگان به قسط و عدل را دوست دارد ( 3 مرتبه)

•  إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ و یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ : خدا توبه کنندگان و پاکیزگان(کسانیکه بدنبال پاکی جسم و روح هستند) را دوست دارد( یک مرتبه)

•  وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ : خداوند پاکان (از گناه و آلودگی) را دوست دارد ( یک مرتبه)

•  وَاللّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ : خدا صبر کنندگان را دوست دارد ( یک مرتبه)

•  إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ : خدا توکل کنندگان (کسانیکه خدا را موتر اصلی در امور میدانند ، امور را به او واگذار می کنند و از او کمک می خواهند) را دوست دارد ( یک بار)

•  إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا ... : خدا کسانی راکه در راه او جهاد میکنند دوست دارد (یک بار)

•  ... یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ ... : به زودی  خدا گروهی  را می ‏آورد که آنان را دوست می ‏دارد و آنان او را دوست دارند با مؤمنان فروتن و بر کافران سرفرازند در راه خدا جهاد می ‏کنند و از سرزنش هیچ ملامتگری  نمی ‏ترسند (یک مرتبه)

•  ... فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللّهُ … :  از من (پیامبر) پیروی  کنید تا خدا دوستتان بدارد (یک بار)

 

 با دقت در موارد فوق الذکر نکات وسئوالاتی مطرح میشود از جمله اینکه آیا موارد فوق الذکر از باب ارائه مثال و نمونه است یا از باب تاکید است یا دلایل دیگری برای ذکر این گروه ها وجود داشته است یا چرا  در موارد گفته شده ،  برخی از گروه های مهم از قبیل مومنین ، صالحین ، نماز گزاران ، روزه داران و ... به چشم نمی خورد .

در پاسخ به این سئولات موارد ذیل قابل طرح است :

• مطابق آیات قرآن ایمان و عمل صالح  دو امر لازم و ملزومند . ایمان یک لفظ کلی است  که شامل همه فعالیتهای فکری ، نظری ، اعتقادی و تئوریک دین است و عمل صالح نیز یک لفظ کلی است که همه جنبه های عملی و اجرایی دین را دربر میگیرد . این دو عبارت بارها در قرآن تکرار شده ولی بدون شناخت مصادیق آنها عباراتی کلی و مبهم به شمار می آیند . موارد مطرح شده در آیات مورد نظر همگی از ثمرات ایمان و مصادیق عمل صالح است . اگر به فرض مثال در قرآن عبارت «خداوند صالحین یا مومنین را دوست دارد»  می آمد به واسطه کلی بودن عبارت ، اطلاعات چندانی برای مخاطبین به همراه نداشت . بنابراین در آیات فوق ضمن اشاره به برخی مصادیق عمل صالح و گروه بندی مومنین فهم مطلب را ساده تر کرده است.

•  در مورد برخی از اعمال مانند نماز ،  روزه ، حج و ... که از دیگر مصادیق عمل صالح هستند میتوان گفت مادامی که این اعمال ماحصل و نتیجه ای از قبیل احسان و نیکوکاری ، تقوا ،قسط ، پاکی ، جهاد و ...  نداشته باشند ، ارزشی نداشته و دوستی و محبت خدا را به همراه نخواهد داشت .

•  با دقت در آیاتی که این عبارت در آن آمده به نوعی دسته بندی جزئی تر می رسیم . به عنوان مثال در متن آیه صحبت از انفاق یا عفو و گذشت است و در پایان آیه عبارت «خدا نیکوکاران را دوست دارد» آمده یعنی انفاق و عفو و گذشت در گروه احسان و نیکوکاری جای دارد . یا وفا کنندگان به عهد و پیمان در زمره متقین قرار داده شده اند .

• واضح است که انسانهایی که در بالاترین درجه کمال هستند از قبیل معصومین و انبیا و اوصیا  ، همه ثمرات ایمان و مصادیق عمل صالح را دارا هستند و نمی توان آنها را در یک گروه خاص  قرار داد اما بیشتر مومنین که در درجات پایینتر ایمان قرار دارند معمولا یک یا چند ویزگی برجسته دارند که بر اساس  این ویژگیها ، میتوان آنها را گروه بندی کرد که این گروه بندی در قرآن به وضوح به چشم میخورد . این نوع دسته بندی در مورد رفتارهای منفی و افراد بد نیز در قرآن وجود دارد . حتی طبق شواهد موجود و دلایل عقلی ، این دسته بندیها در بهشت و جهنم نیز  وجود خواهد داشت .

• آیات فوق بیانگر یک نکته بسیار مهم است ، اینکه حتی یک ویژگی ممتاز در اهل ایمان مانند احسان و نیکوکاری ، تقوا ، قسط ، صبر ، توکل ، پاکی و یا جهاد در راه خدا میتواند موجب جلب رحمت خداوند و دوستی ومحبت او شود و این امر بسیار امید بخش است و کار را برای ما آسان میکند .